“Türünün tek örneği” fosil, kuş beyninin evrimine ışık tuttu

“Tam da böyle bir fosilin keşfedilmesini bekliyorduk”. Brezilya’da bulunan “türünün tek örneği” fosil, kuş beyninin evriminde uzun zamandır kapatılmaya çalışılan bir boşluğu doldurdu. Kökenleri küçük, tüylü dinozorlara dayanan modern kuşlar, son derece gelişmiş bir bilişsel beceriye ve karmaşık davranışlara sahip. Fakat büyük ölçüde kuş kemiklerinin kırılganlığından dolayı yeterince fosil örneği olmadığı için bu beyin gelişiminin…

En büyük terör kuşu tespit edildi

Bu etçil hayvanlar, süper avcılar arasında görülüyor. Bilim insanları, Kolombiya’nın Tatacoa Çölü’nde yaklaşık 20 yıl önce bulunan ve 2023’e kadar bir terör kuşuna ait olduğu anlaşılmayan bir fosili, üç boyutlu modelini oluşturarak inceledi. Fosilin bir terör kuşunun sol alt bacak kemiğine ait olduğu ortaya çıktı. Bulguları Papers in Palaeontology adlı bilimsel dergide yayımlanan makaleyle paylaşılan araştırmada, uçamasa da koşabilen ve etobur…

Devasa kanatlara sahip bir teruzor keşfedildi

Milyonlarca yıl önce yaşamış, devasa kanatlara sahip kanatlı bir sürüngen keşfedildi. Bilim insanları bu canlının, yaşadığı dönemdeki en büyük teruzorlar arasında yer aldığını söylüyor. Dinozorların akrabası olan teruzorlar, onlarla aynı dönemlerde yaşamış uçan sürüngenlerdi. Birleşik Krallık’ın Abingdon-on-Thames bölgesinde 2022’de çıkarılan teruzor fosillerini inceleyen araştırmacılar, bu canlıların Jura Dönemi’ndeki en büyük örneklerinden birini buldu. Proceedings of…

550 milyon yıl önce yaşamış “soru işaretli” hayvan, evrimde bir dönüm noktasına işaret ediyor

Asimetrik vücut yapısının en eski örneği. Bilim insanları asimetrik vücut yapısına sahip en eski hayvanı tespit etti. Yaklaşık 550 milyon yıl önce yaşayan hayvanın vücudundaki soru işaretine benzer şekil, karmaşık yaşam formlarının ortaya çıkmasının ilk örneklerinden birini sunuyor. Avustralya’daki Nilpena Ediacara Ulusal Parkı’nda yapılan kazılarda, bir kayanın altında ilk başta çok basit görünen bir canlının…

Dinozorlar Çağı’nda yaşamış en büyük memelilerden biri keşfedildi

Beklenmedik büyüklükteki hayvanın bataklıkta yaşadığı tahmin ediliyor. Dinozorlar Çağı’na ait büyük bir memeli türü keşfedildi. Yaklaşık 75 milyon yıl önce bugünkü ABD’de yaşayan hayvan, hayatını muhtemelen bataklıklarda sürdürüyordu. Yaklaşık 100 milyon yıl önce başlayıp 66 milyon önce sona eren Geç Kretase Dönemi’nde yeryüzünde dinozorlar hüküm sürüyordu. Bu dönemde genellikle fare büyüklüğünde olan memeliler, Dinozorlar Çağı’nın…

Sadece 3 bin insan Kıbrıs’taki megafaunayı yok etmiş olabilir

Daha önce insanların parmağı olmadığı düşünülüyordu. Kıbrıs’taki cüce su aygırı ve cüce fillerin sonunu insanların getirmiş olabileceği tespit edildi. Yaklaşık 130 bin ila 12 bin yıl öncesini kapsayan Geç Pleistosen Dönemi’nde Kıbrıs, sadece iki megafauna türüne, yani büyük hayvana ev sahipliği yapıyordu: Cüce su aygırı (Phanourios minor) ve cüce fil (Palaeoloxodon cypriotes). Cüce su aygırı…

Nesli tükenen kuş türünün yeniden evrimleştiği keşfedildi

100 bin yıl önce 2. kez hayata gelen su tavuklarına Aldabra adlı mercan adasında halen rastlanabiliyor. Bilim insanları, Hint Okyanusu’nda görülen ancak nesli tükenen bir kuş türünün yeniden hayata döndüğünü keşfetti. Araştırmaya göre, uçamayan su tavuğu türü “tekrarlayan evrim” (iterative evolution) diye adlandırılan süreç sonucu 2. kez ortaya çıktı. Bu durum, su tavuğu türünün Aldabra…

Kırgızistan’da tuhaf “kaşlara” sahip yeni dinozor türü keşfedildi

Yeni dinozo türüne Manas Destanı’ndaki Alp Karakuş’un adı verildi. Kırgızistan’da yaklaşık 165 milyon yıl önce yaşamış yeni bir dinozor türü bulundu. Bilim insanları tuhaf “kaşlara” sahip hayvanın, “muazzam bir boşluğu doldurduğunu” söylüyor. Yeni türe ait ilk kalıntılar, Kırgızistan’ın batısında yer alan Taş-Kömür kentinin yakınlarında 2006’da yürütülen kazılarda çıkarılmıştı. 2023’e kadar devam eden çalışmalarda kafatası, omur,…

135 milyon yıllık fosiller, diğer timsahlardan “kökten farklı” bir türe ışık tuttu

Sürüngenlerden çok yunuslara benziyorlardı. 135 milyon yıllık fosilleri inceleyen bilim insanları, tarih öncesinde yaşamış yeni bir deniz timsahı türü tespit etti. Ancak bu hayvanlar, sürüngenlerden çok yunuslara benziyordu. Jura Dönemi’nden (200 milyon ila 145 milyon yıl önce) Erken Kretase Dönemi’ne (145 milyon yıl ila 100 milyon yol önce) kadar yaşayan metriorhynchidae grubu, suda yaşayan sürüngenleri…

Küçük fosiller, penguen kanatlarının evrimine ışık tuttu

Bilim insanları böyle bir fosile rastlamamıştı. 23 milyon yıllık fosilleşmiş kemikler, penguen kanatlarının evriminde önemli bir boşluğu kapattı. Bugün yaşayan penguenlerin kanatları olsa da uçamıyorlar. Ancak kanatları, bu kuş türünün çok iyi yüzmesini sağlıyor. Daha önce incelenen fosil örneklerinde, penguenlerin kanat şekillerinin tarih boyunca değiştiği görülmüştü. Fakat bilim insanları kanatların bugünkü şekli ve işlevini nasıl…

Dünya’nın yaşam tarihi yeniden yazılıyor: 2.1 milyar yıl öncesine ait fosil bulundu

Gabon’da yapılan bir keşif, tarihi bir buçuk milyar yıl geriye götürebilir. Kaya oluşumlarını inceleyen bilim insanları, karmaşık organizmaların günümüzden 2 milyar 100 milyon yıl önce ortaya çıktığına dair yeni kanıtlar bulduklarını açıkladı. Dünyada yaşamın geçmişi sanılandan çok daha eski olabilir. Gabon’da kaya oluşumlarını inceleyen bilim insanları, karmaşık organizmaların günümüzden 2 milyar 100 milyon yıl önce…

Denizli’de 9 milyon yıl öncesine ait olduğu sanılan “kılıç dişli” kedi kafatası fosili

Denizli’nin Tavas ilçesinde yapılan kazlarda, 9 milyon yıl öncesine ait olduğu sanılan “kılıç dişli” kedi kafatası fosili bulundu. Kayaca Mahallesi’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda, Denizli Müze Müdürlüğü başkanlığında, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek’in bilimsel danışmanlığında 2022 yılında başlatılan kazı çalışmaları sürüyor. Kazılarda…