Dersa me Peresan, Beşa Yekem Jêpirsînên ji bo rastîya Peresan Berjengên (delîlên) Peresanê Hinek Berjengên di derheqê candaran da wuha nin: Diruvên biyokimyevî yên di navbera hemû candaran de: Candarên li ser rüyê erdê dijîn, di varê jîyana tabiî û tevgerên xwe da ciqwas xwedî cûdayetîyê mezin bin jî, hemû hinek hîmên gerdûnî parva dikin. …
Kategori: Teoriya Peresanê Kurdî
Stêrk Çawa Ronahî Didin?
Stêrk bi awakî giştî ji gazên hîdrogen û hêliyom û beşekî biçûk ji hin gazên din pêktên Stêrk ji hêza xwe wek goyekî ja gazê ronahî dide, di hundirê wê de reaksiyona atomî pêk tê û tîrêj jê peyda dibin. Bi gelemperî di hundirê wê de hîdrogen di bin pestan û zora reaksiyona atomî de…
EM TEV AFRÎKÎ NE
Çavkanî: Kaianders Sempler, Ny Teknik, Swêd Werger: Zagrosê Haco Tê behwerkirin ko ev mirovê niha yê modêrn, homo sapiens, berî 100 000 salan li Afrîkayê peyde bûye, û ji wir hêdî hêdî girtiye ser hemû qurçikên rûyê dinyayê. Lêbelê çima mirov bi vî rengî bi pêş ve çûye? Mirov çawa hate ser rûyê dinyayê? Erê, pirs…
Lîsteya fosîlên mirovî
Eve lîsteya jibermayiyên fosîlên mirovî yên herî girîng e. Heta îro bi hezaran fosîl hatine dîtin û peydakirina fosîlan berdewam dibe, ji ber vê çendê lîste ne temam e. Tevî ku hemû bi awayekî seranser bi Homo sapiens ve girêdayî nebin jî, têkiliya wan bi pêşiyên mirovê îro re heye. Pîvandina kevnbûna fosîlan bi metoda radyometrîk dihê kirin. Ma,…
Malbata mirovahiyê û werariya biyoçandiniya mirovan
Çîroka malbatiya mirovan li ser rûcîhanê berî niha bi pêş nûmayî 65-70 milyon sal berê dest pê kiriye. Destpêka werariyê (evrîmê) 20- 25 milyon salî bi ser guherînên xwezayê û ekolojiyê û serguherînên jeolojiyê ve girêdayî dest pê kiriye. Di dema miyosenê de qonaxa dawîn û di destpêka pleîstosenê de sergiherînên ku di xwezayên çêbûne…
Dîroka çanda kurd û çavkaniyên wê yên civakî
M. EMÎN YILDIRIM Baş tê zanîn ku cografyaya Kurdistanê, sê mehên zivistanî wekî kebîs e û derfetên derketina mirovan a kar nade. Lewma mirovên Kurdistanê, li gorî şevên dirêj ên zivistanî, lîstikên wekî pandomîm, wekî skêç, wekî pol-firandinê, wekî lîstika hingulîskê û hwd. derxistin holê û hê jî hinek ji van lîstikan hene. Mebesta min ji…
Heyama miyosenê û plîyosenê
Wekî birêz Ocalan di pirtûka xwe ya bi navê şaristanî yê de destnîşan dike ku tevayê belavbûna mirovahiyê ji Newala Rîfê ya li Kenyayê an ji derdora Gola Tirqanayê belav bûne. Hetanî belavbûna mirovahiyê ya li parzemîna Afrîkayê zanistî behsa du hêyaman dike. Heyama miyosenê û heyama plîyosenê. Heyama miyosenê B.Z. ji pênc milyon salan…
Gelo teknolojî peresana mirovan sekinand?
AMED (HAWAR NET) — Dibe ku li ser peresanê bandora hilbijartinê ya mirovan zêdetir bûye… Piştî 150 salan ku Darwîn teorîya peresanê (evrîm) ava kir di nava derdorên zanistê de nîqaşa “Gelo teknolojî peresana mirovan sekinand?” destpêkir. Beşeke zanyaran diyar dikin ku ji ber teknolojiyê û ji ber ku xewaza bi destê mirovan bi avayekî şaş…
WATE Û GİRÎNGÎ YA HAWİRNASÎ YÊ / Songül ADSIZ
Cara yekemîn têgeha hawirnasî yê zindewerzanê Elman Ernest Heackel bikar anî ye. Wate ya peyva hawirnasî (ekolojî) : ji ‘oikos (mal) û logos (wate)’ hatî ye ber hev. Hawirnasî gulîyek zanistîyê ye. Hawirnasî, lêkolînkirina pergalên sewal, xweza, hawir û nebatan tîne cîh.. Heger em bi berfirehî bigrin dest, hawirnasî ji bo pergala xwezayê xwe bidomîne…
Gelo li li galaksiya me çend gerstêrk hene?
HAWAR NET / Bi metodeke taybet otopsiya galaksiya me hate derxistin. Li gor otopsiya astronomîk li galaksiya me gellek gerstêrk hene. Li gor hesabên zanyaran di galaksiya Kadizê de nêzî 3,5 mîlyar gerstêrkên kevirî hene. Li gor texmînan ji nava wan 3,5 mîlyar gerstêrkan îxtîmala bûyîna gerstêrkeên wek cîhana me ku tê de jiyan karibe…
Felsefeya Exlaqê / Ali Gurdilî
Exlaq, tê wateya nirxdaraziyên me yên ku di têkiliyên di navbera mirovan de dertêne holê û ku bi baş an rast, an jî bi xirab an çewt têne binavkirin. Hege em vê danasînê bi awayekî hesantir bibêjin, wê demê em dikarin bibêjin ku, exlaq lêgerîna baş û xirab e. Wateya baş û xirab jî, wek…
FELSEFEYA BUDÎZMÊ / Ali GURDILI
Di babeta destpêka felsefeyê de, di nava ramanweran de gelemşeyek heye. Hinek dibêjin felsefe bi grekan dest pê kiriye û hinek jî dibêjin;na berê grekan jî felsefe hebû. Dema ku mirov li felsefeya Hîndûyan, mêze dike mirov rastê Upanîşadan dibe, ku ev metnên pîroz in. Di van metnan de, li ser gerdûn û çêbûna wê…
Evrim Teorisi Online 