Grip özellikle de bu kış aylarında peşimizi bırakmayan hepimize yılda birkaç kez uğrayan virüslerden kaynaklanan bir enfeksiyon. Gribe sebep olan iki genel tip virüse A ve B tipleri deniyor. Yeni çalışmalar B tipi virüslerin sadece insanlara özgü gripler ürettiğini gösteriyor. PNAS’ın (Proceedings of the US National Academy of Sciences) son sayısında yayınlanan bir makale, B tipi virüsün neden olduğu dönemsel griple mücadele için yeni ilaç geliştirebilme yollarından birini ortaya koyuyor.
.
Rutgers Üniversitesi ve Austin’deki Teksas Üniversitesi araştırmacılarının bu buluşu B tipi virüsün neden sadece insanları etkileyen bir virüs olduğunu da açıklıyor ve bu tipin neden daha şiddetli geçen A tipi virüs kadar ölümcül olmadığını anlamamıza yardımcı oluyor. Bilindiği gibi A tipi virüsler diğer türlere bulaşan grip virüslerinden genleri de içermektedir. 1918’de felaket nitelikteki grip salgını, 1968 ve 1977 salgınları ve birkaç yıl önceki kuş gribi, hep A tipi virüslerden kaynaklanıyordu. Sadece insanları etkileyen B tipi virüslerin oluşturduğu gribin özelliklerini anlamak bilim insanlarına türler arasında geçiş yapan A tipi grip virüsünü anlamakta da yardımcı olabilir.
Araştırmacılar B tipi grip virüsün ürettiği NS1B proteininin ve onun insandaki hedef proteini ISG15 arasındaki birleşiminin üç boyutlu yapısını belirlediler. Bu birleşim, hücrenin enfeksiyona karşı doğal savunma mekanizmasını bastırmasına ve virüsün kendini kopyalayarak çoğalmasına yol açıyor.
Araştırmanın yürütücüsü profesör Gaetano Montelione, virüs tarafından üretilen proteinin (NS1B) insanlardaki ISG15 proteinine bağlandığını ve onu hareketsiz hale getirerek virüsle savaşmasına engel olduğunu söyledi. İnsandaki ISG15 proteini, virüslerden kaynaklanan enfeksiyonlara karşı korunmak için hücrelerin kullandığı savunma mekanizmasındaki en önemli parçalardan biri. Virüsteki NS1B’nin insan savunma mekanizmasındaki ISG15’e bağlanması engellenebilirse, B tipi grip virüsüne karşı koyacak bir potansiyel ortaya çıkar.
Çalışma ayrıca NS1B’nin köpek veya fareler gibi diğer türlerdeki ISG15 moleküllerine neden bağlanmadığını da açıklıyor. İnsanlar ve primatlardaki ISG15 proteinin küçük bir kısmında sadece onlarda bulunan, kendine özgü bir diziliş var. Bu da onun NS1B proteinine bağlanmasına yol açıyor. Şimdiye kadar B tipi grip virüsü sadece insanlarda görüldü. Moleküler biyoloji ve genetik profesörü Krug’a göre X-ışınları kullanarak belirledikleri NS1B-ISG15 birleşiminin üç boyutlu yapısı, türe özgü molekül yapısını daha iyi anlatabilmekte.
Araştırma ekibinden Aaron Shatkin, grip enfeksiyonlarının, baş sağlık problemlerinden biri olmaya devam edeceğini, tedavi edici ve potansiyel salgınları önleyici daha etkili ilaçlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Bu buluş bundan böyle önemli hedefleri gerçekleştirmek için yeni imkânlar açıyor. Belki de grip virüsü en azından daha tanımlanabilir ve kontrol edilebilir bir enfeksiyon olacak.
Bu çalışma ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü Protein Yapısı Girişimi Programı Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü ve Howard Hughes Tıp Enstitüsü tarafından desteklenmiştir.
Kaynakça
http://www.pnas.org/content/108/33/13468.abstract?sid=86d56ed1-3556-473c-8a87-4c76e914883e
http://www.sciencedaily.com/releases/2011/08/110825135158.htm
Guan, R., Ma, L.-C., Leonard, P. G., Amer, B. R., Sridharan, H. ve diğerleri (2011). Structural basis for the sequence-specific recognition of human ISG15 by the NS1 protein of influenza B virus. Proceedings of the National Academy of Sciences, 108 (33), 13468.
Evrim Teorisi Online 