Sözlükçe

EVRİM ÇALIŞKANLARI BİYOLOJİK KAVRAMLAR SÖZLÜKÇESİ
(HARD-WORKERS for EVOLUTION Dictionary)
Abdomen	karın
adapt	uyarlanmak
Adaptation	uyarlanım
Adaptational	uyarlanımsal
adaptative	uyarlanımcı
adaptedness	uyarlanmışlık
Adaptive	uyarlı
Adaptive radiation	uyarlı ışınım
adaptive landscape	seçilim değeri yüzeyi
fitness landscape	seçilim değeri yüzeyi
adult	ergin
Allele	alel
alligator	timsah
Allometric growth	farklıölçekli büyüme
alloparapatric speciation	Bunu kullanmak zorunda kalirsaniz bize ulasin
Allopatric	farklıyurtlu
allopatry	farklıyurtluluk
Allopatric speciation	farklıyurtlu türleşme
Amino acid	amino asit
Ammonite	ammonit
Amphibian	İkiyaşamlı
analog	görevdeş
Analogy	görevdeşlik
analogous structure	görevdeş yapılar
Ancestor	ata
ancestral lineages	atasal soylar
ancient	kadim
ancient DNA	kadim DNA
antennae	duyarga
Anthropocentric	insan merkezci
Anthropologist	antropolog
antibiotic resistance	antibiyotik direnci
antiviral	antiviral
Apomorphy	apomorfi
Appendage	uzantı
arch	(gelisim) yay
archaea	arkeler (tekil: arke)
Archipelago	takımada
Arms race	silahlanma yarışı
Arthropod	eklembacaklı
Artificial selection	yapay seçilim
axolotl	Meksika su semenderi / aksolot
background extinction	ardalan yok oluşu
bacterial	ilgi kurulan sonraki kelimeye ilgi eki eklenir bakteri x-i
Bacterial growth	bakteri üremesi
Bacterium	bakteri
ball-and-socket	(eklem çeşidi) top-yuva eklem
barnacle	sülükayaklı
Base	baz
baz sequence	baz dizilimi
beetle	kınkanatlı, böcek(inf)
bias	taraflılık
Bilateral symmetry	ikiyanlı simetri
binary fission	ikiye bölünme
Biochemistry	biyokimya
Biodiversity	biyoçeşitlilik
Biological evolution	biyolojik evrim
biological species concept	biyolojik tür kavramı
BSC	biyolojik tür kavramı
biologist	biyolog
Biomass	biyokütle
blob	su torbasımsı
Book lung	Kitapsı akciğer
Bottleneck	darboğaz
bottleneck	darboğaz
bottom	alt, aşağı
bowebird	çardak kuşu
branch	kol/dal
bud	çıkıntı (embriyo gelişimi için)
Burgess Shale	Burgess Kil Taşı Yatağı
bush cricket	çalılık çekirgesi
By chance	Şans eseri, tesadüfen
Cambrian Period	Kambriyen Dönem
canine	kısaltma: c, Türkçe: köpek dişi
Carnivore	etobur
case study	vaka incelemesi, örnek olay incelemesi
cell fate	hücre yazgısı
Centipede	çıyanlar
change	değişim
Character	karakter
Characteristic	isimse karakter / sifatsa özgü veya karakteristik
Chelicerate	Keliserliler
chemical pathway	kimyasal yolak
Chitin	kitin
Chloroplast	kloroplast
Chordate	Kordalılar
chronospecies	ardıltür
cichlid	çiklit
clade	dal
cladistic	Dallara dayalı
cladistic classification	Dallara dayalı sınıflandırma
cladogenesis	Dallanma
cladogram	Dallanma grafiği
Codon	kodon
coelacanth	Sölekant
coevolution	Birlikte evrim
colony	koloni
coloration	renklenme
combination	kombinasyon
common ancestor	ortak ata
community	topluluk
Competitive species	rakip türler
complex	karmaşık
complexity	karmaşıklık
Constraint	kısıt
Convergent evolution	yakınsayan evrim
Co-opting	Yeni işlev yükleme
copepod	kopepod
copy (for gene)	kopya
cospeciation	eştürleşme
Cricket	cırcır böceği
Crustaecan	Kabuklular
Darwinian	Darwinci
Deleterious alel	Zararlı alel
deletion	Silinme
derived	türemiş
Descendant	Torun
Descent	Türeme
Descent with modification	Değişerek türeme
Development	Gelişim
devolopmental biology	gelişim biyolojisi
Differential reproduction	ayrımlı üreme
differentiation	farklılaşma
Diffusion	geçişim
dinosaurus	dinozor
direct development	doğrudan gelişim, kesintisiz gelişim
Directed mutation	yönelimli mutasyon
dispersal	yayılım
diverge	ıraksamak
divergence	ıraksama
Diversity	çeşitlilik
DNA	DNA
DNA sequence	DNA dizilimi
domain	küme
duplication	ikilenme
Earth	yerküre
Echolocation	yankı-konumlama
ectothermic	değişken sıcaklıklı
elephant seal	deniz fili
encode	kodlamak
endemic	endemik
endosymbiosis	İçortakyaşam
endothermic	sabit sıcaklıklı
epithelium	epitel (doku)
eukaryote	ökaryot
evolution	evrim
evolutionary	evrimsel
Evolutionary biologist	Evrimsel biyolog
Evolutionary biology	Evrimsel biyoloji
evolutionary history	evrimsel tarih
evolutionary theory	evrim kuramı
evolve	evrilmek
exaptation	ardıl uyarlanım
exoskeleton	dış iskelet
Explosion	patlama
extant	mevcut, yaşayan
extinct	yok olmak, ortadan kalkmak
Extinction	yok oluş, nesil tukenmesi
favor	(natural selection için ise) tercih etmek
Fit	uygun, dinç, seçilim degeri yuksek
fitness	seçilim değeri
forebear lineage	atasal soy
founder effect	kurucu etkisi
fraction	kesir
Frameshift	Çerçeve kayması
frequency	sıklık
fruit flies	meyve sinekleri
Gene	gen
gene expression	gen anlatımı
Gene flow	gen akışı
gene frequency	gen sıklığı
Gene pool	gen havuzu
generation	nesil
generation time	nesiller arası süre
Genetic	genetik
genetic code	genetik şifre
Genetic drift	genetik sürüklenme
Genetic shuffling	Genetik karılma
Genetic variation	genetik cesitlilik/genetik değişkenlik
Genome	genom
genotype	genotip
Geographic isolation	coğrafi yalıtım
geologist	yerbilimci
Germ line mutation	eşey hattı mutasyonu
Germline	eşey hattı
Gill	Solungaç
Gomphothere	gomfoterler
gradual	tedrici
habitat	yaşam alanı
herbicide	otkıran
Herbivore	otobur
Hereditary	kalıtsal
Heredity	kalıtım
heritability	kalıtılabilirlik
Heritable	kalıtılabilir
Heterochrony	farklızamanlama
heterozygote advantage	heterozigot üstünlüğü
hippo	suaygırı
history of life	yaşamın tarihi
Hominid	insansı
homolog	kökendeş
Homology	kökendeşlik
Homologous structure	kökendeş yapılar
Homoplasious	Homoplasiyoz
hoofed mammals	toynaklı memeliler
Horizontal transfer	yatay (gen) aktarımı
Host	konak
hot springs	kaynarca
Hotspot	sıcak nokta
Hox genes	Hox geni
Hybrid	melez
Hybridization	melezleşme
Hydrostatic skeleton	hidrostatik iskelet
hydrothermal vent	hidrotermal menfez
Hypothesis	hipotez
hypothesize	hipotezleştirmek / hipotez kurmak / hipotez ileri sürmek
identical by descent	türeme yoluyla özdeş
immigration	içeri göç
incipient species	ayrışan tür
incisor	kısaltma: i, Türkçe: kesici diş)
inheritance of acquired characters	kazanılmış karakterlerin kalıtımı
Insect	böcek
insertion	eklenme
interbreed	üremek, melezlenmek
Intermediate form	ara biçim
internode	boğumarası
Inviability	yaşamazlık
isolated	yalıtılmış
joint	eklem
Junk DNA	Hurda DNA
juvenile	genç
Katydid	çekirge
Key innovation	Anahtar yenilik
kingdom	(taksanomi için) alem
K-T extinction	K-T yokoluşu
laboratory	laboratuvar
level	düzey/seviye
Life history	yaşam öyküsü
Limb	üye
line	hat
lineage	soy
Lineage splitting	soy bölünmesi
Linnaean classification	Linneci sınıflandırma
Locus	lokus
Longevity	Ömür / uzun ömürlülük
Macroevolution	makroevrim
maladapted	kemuyarlanmış
mantis shrimp	peygamber devesi karidesi
Marsupial mammal	keseli memeli
Mass extinction	kitlesel yokoluş
material	malzeme
mating ritual	çiftleşme merasimi
mechanism	mekanizma
mesonychid	mezonikid
microevolution	mikroevrim
Migration	göç
Millipede	kırkayaklar
Mimicry	taklit
Mitochondrion	mitokondri
mode	(cümlenin durumuna göre) biçim / kip / mod / hal
modern	çağdaş/modern
molar	kıslatma: m, Türkçe: azı dişi
Molecular	moleküler
Molecule	molekül
Molting	deri değiştirme
Monophyletic	Teksoylu
Mormon cricket	mormon cırcırı
morph	morf
Morphology	morfoloji
Mutation	mutasyon
mutualism	mutualizm
Myriapoda	çokayaklılar
Natural Selection	Doğal Seçilim
negative	olumsuz
nematodes	yuvarlak solucanlar
neutral mutation	Etkisiz mutasyon
Neutral theory	nötral kuram
Niche	niş
Node	boğum
Notochord	notokord
Nötr	etkisiz, yansız
Nucleotide	nükleotit
offspring	yavru, döl
Omnivore	hepobur
Ontogeny	bireyoluş
Onychophoran	kütükayaklılar
Organism	canlı / organizma
Original	özgün
Outbreeding	dışüreme
Outgroup	dışgrup
overwinter	kış uykusu / kışın istirahate çekilme
Paedomorphosis	gençtiplileşme
Paleontologist	paleontolog
parapatric speciation	komşuyurtlu türleşme
Parasite	parazit
Parasitism	parazitlik
Parsimony	en yalını yeğleme ilkesi
pathogen	hastalık yapıcı
Pattern	örüntü, desen
Peramorphosis	yaşlıtiplileşme
period	aralık / periyot evre / donem
peripatric speciation	çevreyurtlu türleşme
pesticide	zararlıkıran
phasmid	çalı çekirgesi
Phenetic species concept	Fenetik tür kavramı
phenotype	fenotip
Phenotypic plasticity	fenotipik esneklik
Phyletic gradualism	Soyiçi tedricilik
Phylogenetic classification	Soyoluşsal sınıflandırma
Phylogenetic species concept:	Soyoluşsal tür kavramı
Phylogenetic starbursts	soyoluş patlamaları
Phylogenetic tree	Soyoluş ağacı
phylogeneticists	soyoluşbilimci
Phylogeny	soyoluş
Placenta	plasenta
Placental mammal	plasentalı memeliler
plate	Petri kabı
Plesiomorphic	plesiyomorfik
plesiomorphy	plesiyomorfi
Ploidy	takımlılık
Polyp	polip
pollination	tozlaşma
pollinator	tozlaştırıcı, tozlayıcı, polinatör
polygyny	çokdişililik
Polytomy	saçaklanma
Population	popülasyon
population size	nüfus / popülasyon boyutu
positive	olumlu
predation	avlanma
Predator	avcı
premolar	kısaltma: pm, Türkçe: küçük azı dişi
Prey	av
primordial soup	ilksel çorba
Proboscis	hortum
Process	süreç
Protein	protein
punctuated equilibrium	kesintili denge
Radial symmetry	ışınsal simetri
Radiometric dating	radyometrik tarihlendirme
Random	rasgele
rate of diversification	çeşitlenme hızı
Ray-finned fish	ışınyüzgeçliler
recapitulation	telhis/yinelemelioluş
receptor	almaç
Recognition species concept	Tanımacı tür kavramı
recombination	rekombinasyon
red blood cells	alyuvar
Redback spider	kırmızısırtlı karadul
Regulatory gene	düzenleyici gen
replication	eşlenme
ruminants	gevişgetirenler
Sampling error	Örnekleme hatası
satin bowerbird
scale	ölçek
scientist	Bilim insanı
search image	arama imgesi
segment	bölüt
segmentation	bölütlenme
Segregation	Ayrışma
selection pressure	seçilim baskısı
semispecies	yarıtür
sequence	(DNA / RNA için) dizilim / dizilim okuma
Sex	Eşey
Sexual	Eşeysel / cinsel
Sexual Selection	Eşeysel Seçilim
shifting balance theory	“değişen denge kuramı”
Shocked quartz	şoklanmış kuvartz
Sickle cell anemia	orak hücreli anemi
signal	ileti
simulate	simüle etmek / benzetimlemek
Single-celled	tekhücreli
slit	(gelişim terimi) yarık
Somatic mutation	bedensel mutasyon
song	şarkı
Speciation	türleşme
Speciation by ploidy changes	kromozom takımı değişimi yoluyla türleşme
Species	tür
spherical symmetry	küresel simetri
squiggle	???
Stability	kararlılık
stasis	durağanlık
strain	suş
Stratigraphy	katmanbilim
substituiton	yerine geçme
Survival	sağkalım
survive	sağ kalmak
symbiont	ortakyaşar
symbiosis	Ortakyaşam
sympatric speciation	aynıyurtlu türleşme
Symplesiomorphy	simplesiyomorfi
symptom	belirti
Synapomorphy	Sinapomorfi
Synapsid	sinapsit
synonym	eşanlamlı
tail bud	kuyruk çıkıntısı
Tetrapod	dörtayaklı
theory	kuram
Theory of Evolution by Natural Selection	doğal seçilim yoluyla evrim kuramı
Thorax	göğüs
tide pools	gelgit havuzları
to sequence DNA	DNA dizilimi okuma
to sequence protein	protein dizilimi okuma
Trachea	trake / nefes borusu
tentacle	dokunaç
Trade-off	ödünleşim
Trait	kalıtsal özellik
Transcription	yazılım
Transitional forms	geçiş biçimi
Translation	çeviri
tree of life	yaşam ağacı
trend	eğilim
Trilobite	üçloblu
variation	cesitlilik / degisiklik / varyasyon
version	sürüm
Vertebrate	omurgalı
Vestigial structure	körelmiş yapı
Viability	yaşayabilirlik
white blood cells	akyuvar
whitefiles	beyazsinekler
wild	yaban/i
Zygoptera	kızböcekleri