Ventastega curonica
Yeni bulunan bir dört üyeli canlı fosili, balıklar ile karaya çıkan ilk omurgalılar arasındaki evrimsel geçişin boşluğunu doldurdu. Omurgalıların sudan karaya geçişi dönemine ait fosil sayısı çok azdır. Bu öncülerden bir tanesi olan Ventastega curonica ilk olarak 1994’te tanımlanmıştı, fakat şimdiye kadar sadece Letonya’nın batısındaki 365 milyon yaşındaki kayalıklardan çıkarılmış olan eksik kalıntılardan biliniyordu. Sonraki kazılarda çıkarılan fosiller sayesinde bilim adamları bu canlının bütününü tamamlayabiliyorlar.
Canlının kafatası, beyin kabuğu, ön üyesindeki kemiklerinin yarısı ve pelvis kemerinin dörtte birinden oluşan yeni kalıntılar sayesinde Ventastega’nın 382 milyon yıl önce yaşamış bir balık olan Tiktaalik ile, Acanthostega gibi daha geç döneme ait olan ve karada yürüyebilen tetrapodlar arasında bir geçiş canlısı olduğu ortaya konulmuş oldu.
Elginerpeton curonica
Yeni fosillerin boyut ve oranlarından anlaşıldığı kadarıyla Ventastega 1 ila 1,3 mt. uzunluğundaydı. Kafatasının çoğu özelliği milyonlarca yıl önce yaşamış olan Tiktaalik ile benzeşiyorken, kafatasının ve beyin kabuğunun bütün olarak şekli tipik bir erken tetrapod özelliği gösteriyor. Aynı şekilde, alt çene kemiğinin şekli erken tetrapodlara benzer iken, dişleri ise balık benzeri öncellerini andırıyor.
Acanthostega
Ventastega, Acanthostega ile yaklaşık olarak aynı çağda yaşamış olmasına rağmen daha ilkel özelliklere sahip görünüyor. Bununla birlikte, üyelerine ait kemiklerin boyut ve şekli, yüzgeçli değil parmaklı bir canlı olduğuna işaret ediyor.
Yeni fosilden anlaşıldığı kadarıyla, balıklar ve erken tetrapodlar arasındaki geçiş gayet düzgün idi. Milyonlarca yıl boyunca bu yaratıkların gözleri büyüdü, burunları genişledi, kafatasları ise bir bütün olarak biraz küçüldü. İlk tetrapodların Tiktaalik’ten 5-7 milyon yıl önce evrimleştiğini belirten bilim insanları, yeni fosilin bu canlıların neye benzediklerinin anlaşılmasına yardımcı olacağını söylüyorlar.
Nature 453, 1199-1204, 26 Haziran 2008
Haz.: Gökhan Atila
Kaynak:
Evrim Teorisi Online 