Mikro Evrim

Mikro evrim, tür içindeki bir popülasyonun alel frekanslarında zaman içinde meydana gelen değişimlerdir. Bu değişimler 4 farklı süreç tarafından meydana gelirler: mutasyon, seçilimler (doğal veya yapay seçilimler), gen akışı ve genetik sürüklenme.

Popülasyon genetiği biyolojinin bir dalı olup mikro evrim süreçlerin hakkında yapılan çalışma ve araştırmalar için matematiksel bir yapı sağlar. Ekolojik genetik ise vahşi doğada mikro evrim hakkında yapılan gözlemlerle ilgilenir. Tipik olarak, evrimin gözlemlenebilir durumları mikro evrime örnek teşkil eder. Örneğin, Antibiyotik direnci geliştiren bakteri suşları.

Makro evrim ile farkı

Mikro evrim, jeolojik bir zaman dilimi içinde popülasyondaki gen frekanslarında oluşan büyük ölçekli değişimleri tanımlayan makro evrimden farklı olabilir. Bu anlamda makro evrim, mikro evrimin geniş zaman içine yayılmış olan halidir. Aradaki fark büyük ölçüde bir yaklaşım tarzıdır. Mikroevrim indirgemeci, ancak makroevrim bütünseldir. Her bir yaklaşım, evrim süreci içinde farklı bir anlayış sunar. Makro evrim, mikro evrimin uzun süredeki toplamı olarak görülebilir. Böylece kantitatif olarak farklı olmalarına rağmen her ikisi de niteliksel olarak aynıdır.

Terimin kökeni

Mikro evrim terimi ilk olarak 1909 yılında, Botanik Gazette isimli bir dergide botanikçi Robert Greenleaf Leavitt tarafından kullanılmıştır. Robert Leavitt, ‘biçimsizliğin şekillendiriliciği’ olarak adlandırdığı gizeme hitaben bu terimi kullanmıştır.

..yumurtadaki şekil ve biçimsizlikten bir form ortaya çıkarak bunların ayrı ayrı türemesi, parçaların çoğalıp aralarındaki çeşitliliğin de herkesin bu gerçekleri tespit edebilecek bir şekilde gerçek bir evrimle düzenli bir şekilde oluşmasına rağmen hiç kimse kayda değer ölçüde bu gizemi neşir edemedi. Bu mikro evrim büyük evrim probleminin ayrılmaz bir parçasını oluşturuyor ve onun temelinde yatıyor, öyle ki daha genel olanını iyice anlamdan önce bizim daha küçük olan süreçleri anlamamızı gerektiriyor…

Ancak, Leavitt, bu terimi bugün gelişim biyolojisi dediğimiz olguyu tanımlamak için kullanmıştı. Sonunda, 1927 yılında, Rus Entomolog Yuri Filipchenko, Alman dili hakkındaki bir çalışmasında, nitekim “Değişkenlik ve Değişim” (Alm: Variabilität und Variation) adlı eserinde, “makroevrim” ve “mikroevrim” terimlerini kullandıktan sonra bu terim günümüzdeki modern kullanımına ulaşabilmiştir. Bu terimin daha sonra Theodosius Dobzhansky tarafından Genetik ve Türlerin Kökeni (1937) isimli kitabında kullanımı ise bu terimi İngilizce’ye ve İngilizce konuşan dünyaya kazandırmıştır.